-
1 stanowić
(-owię, -owisz); imp -ów; vt* * *pf.-ów1. (tworzyć, być) make; (problem, zagrożenie) present; ( wyjątek) constitute; ( punkt zwrotny) mark; nie stanowić wyjątku be no exception; stanowić przykład czegoś exemplify sth; stanowić część czegoś be part of sth; coś nie stanowi problemu sth is not an issue; to nie stanowi dla mnie różnicy it doesn't make any difference to me; książka ta stanowi miłą lekturę the book makes pleasant reading.2. ( decydować) determine, decide; sprawność podejmowania decyzji stanowi o powodzeniu akcji efficiency of the decision-making process determines the success of the action.3. lit. ( ustanawiać) make, institute; stanowić prawa make law; prawo stanowi, że... law specifies that...; stanowić o czymś determine sth.5. roln. have ( a female) covered.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stanowić
-
2 stanowić
stanowić [stanɔviʨ̑]vt\stanowić ochronę ein Schutz sein, einen Schutz darstellen\stanowić naruszenie prawa einen Rechtsverletzung darstellen\stanowić przykład czegoś ein Beispiel für etw sein\stanowić o czymś über +akk etw entscheiden4) ( ustanawiać)\stanowić prawo ein Gesetz geben -
3 praw|o
Ⅰ n 1. sgt (ogół przepisów) law- prawo nowożytne modern law- prawo polskie/francuskie Polish/French law- reguły a. normy prawa legal norms a. principles- rządy prawa the rule of law- zgodnie z prawem in accordance with a. according to the law- zgodnie z polskim prawem under Polish law- zgodnie z duchem i literą prawa in accordance with the spirit and the letter of the law- wbrew prawu against the law, contrary to the law- stosować się do przepisów prawa to abide by a. obey the law- złamać prawo to break the law- być niezgodnym z prawem a. wbrew prawu to be against the law- uznać przerywanie ciąży za niezgodne z prawem to criminalize abortion- działać w granicach prawa/niezgodnie z prawem to operate within/outside the law- stać ponad prawem to be above the law- wejść w konflikt z prawem to fall foul of a. to come into conflict with the law- wyjąć kogoś spod prawa Hist. to outlaw sb- człowiek wyjęty spod prawa Hist. an outlaw- w imieniu prawa in the name of the law- w obliczu prawa in the eyes of the law- nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności ignorance of the law is no excuse a. defence, ignorance is no defence- prawo drakońskie Hist. Draconian law2. (norma prawna, ustawa) law; (zapisana) statute- zbiór praw a legal code a. code of laws- system praw a system of law, a legal system- uchwalać a. stanowić prawa to enact a. make laws- uchwalić prawo to pass a. adopt a law- uchylić prawo to revoke a. rescind a law książk.- prawo o spółdzielczości/środkach masowego przekazu a law on the cooperative movement/on the mass media- nowe prawo wchodzi w życie a. obowiązuje od 1 maja the new law comes into effect on a. applies as of 1 May- prawo o stowarzyszeniach wygasa a. traci moc 31 grudnia the law on association lapses on a. as of 31 December3. sgt (nauka) law- wydział prawa a law faculty- student/studentka prawa a law student- studiować prawo to study a. read law- ukończyć prawo to graduate in law4. (uprawnienie) right (do czegoś to sth); entitlement książk. (do czegoś to sth); eligibility U (do czegoś for sth)- prawa człowieka/zwierząt human/animal rights- działacz/kampania na rzecz obrony praw zwierząt an animal rights activist/campaign- prawa kobiet women’s rights- prawa publiczne/obywatelskie public/civil rights- prawa małżeńskie/rodzicielskie marital/parental rights- prawa i obowiązki obywatela civil rights and duties- prawo własności proprietorship, ownership- prawa spadkowe inheritance rights- prawa miejskie a (town/city) charter- nadać/odebrać prawa miejskie to grant/revoke a town/city charter- uczestniczyć w zebraniu bez prawa głosu to take part in a meeting without the right to vote- prawo pierwszeństwa przejazdu the right of way- równe prawa equal rights- prawo do emerytury pension rights- prawo do pracy/do strajku the right to work/to strike- mieć prawo do corocznego urlopu/do emerytury to be entitled to annual leave/to a retirement pension- mieć prawa do książki to have a. hold the copyright on a. in a. for a book- mieć prawo do ekranizacji powieści to own the film rights to a novel- mieć prawo coś zrobić to have the right a. to be entitled to do sth- ona nie ma prawa tak cię traktować she has no right to treat you like that- masz pełne prawo odmówić you have every right to refuse- kto ci dał prawo mnie krytykować? what gives a. who gave you the right to criticize me?- rościć/zastrzec sobie prawo do czegoś to claim/reserve the right to sth- nabyć/utracić prawo do czegoś to gain a. acquire/lose the right to sth- zrzec się prawa do czegoś to relinquish a. renounce one’s right to sth książk.- przyznać komuś prawo do czegoś to grant sb the right to sth- odmówić komuś prawa do czegoś to deny sb the right to sth- pozbawić kogoś prawa wykonywania zawodu to deprive sb of the right to practise their profession, to ban sb from practising a profession- upominać się o swoje prawa a. dochodzić swoich praw to demand a. claim one’s rights- jakim prawem? by what right?- jakim prawem wtrącasz się w moje sprawy? who gave you the right to interfere in my affairs?- wszelkie prawa zastrzeżone all rights reserved- wywiad publikowany na prawach wyłączności an exclusive interview- na równych prawach on equal terms- ona jest tu na prawach domownika she’s treated here as one of the family- prawo łaski the prerogative of mercy- skorzystać z prawa łaski to pardon, to be pardoned5. Aut. prawo jazdy driving licence GB; driver’s license US- zdawać/zdać egzamin na prawo jazdy to take/pass one’s driving test- chodzić na kurs prawa jazdy to take driving lessons6. (zasada, prawidłowość) law, principle- prawa naturalne/ekonomiczne/społeczne natural/economic/social laws- prawa fizyczne/natury the laws of physics/nature- odkryć/sformułować prawo to formulate a law a. principle- podlegać prawom materii/przyrody to be subject to the laws of matter/natureⅡ adv. 1. na a. w prawo (w prawą stronę) to the right; (po prawej stronie) on a. to the right- na prawo od budynku jest sad to the right of the building there’s an orchard- na prawo jest a. widzicie ratusz to a. on your right is a. you can see the town hall- iść/skręcić w prawo a. na prawo to go/turn right- skręć w pierwszą (ulicę) w prawo take the first (street to the) right- na prawo patrz! Wojsk. eyes right!- szastał pieniędzmi na prawo i lewo he was spending money right, left and centre pot.- w prawo i w lewo (na wszystkie sposoby) in every possible way2. pot. (w polityce) pójść na prawo to veer to the right- zwrot na prawo a turn to the right- być na prawo od kogoś to be to the right of sb- być na prawo od centrum to be right of centreⅢ z prawa pot. (po prawej stronie) from the right- z prawa rozciągały się pola to the right, there were fields- z prawa i z lewa from all sidesⅣ prawo- w wyrazach złożonych 1. (odnoszący się do strony) right- 2. (dotyczący prawa) law-- □ prawa kardynalne Hist. cardinal laws- prawo administracyjne administrative law- prawo autorskie copyright law- prawo biogenetyczne recapitulation theory; Biol. palingenesis- prawo bliższości Hist., Prawo (the right of) primogeniture- prawo budowlane building code- prawo chełmińskie Hist., Prawo Chełm Law (a charter defining terms under which Polish towns were incorporated, modelled on the Magdeburg Law)- prawo ciążenia Newtona Fiz. Newton’s law of gravitation- prawo cywilne civil law- prawo doraźne Prawo summary justice- prawo finansowe a. skarbowe revenue law- prawo handlowe commercial a. trade law- prawo kanoniczne a. kościelne canon a. church a. ecclesiastical law- prawo karne Prawo criminal law- prawo karne wykonawcze penal law- prawo karne skarbowe penal revenue law- prawo lokalowe housing law- prawo łowieckie game laws- miasto na prawie magdeburskim a town chartered according to the Magdeburg law- prawo mennicze Hist. minting rights- prawo międzynarodowe international law- prawo Murphy’ego Murphy’s a. Sod’s pot., żart. Law- prawo obywatelstwa right of citizenship- prawo państwowe constitutional law- prawo Parkinsona Parkinson’s law- prawo pracy labour legislation, employment legislation- prawo prasowe press legislation- prawo probiercze assay law- prawo procesowe adjective a. procedural law- prawo rodzinne family law- prawo rzymskie Roman law- prawo wartości Ekon. the law of value- prawo wojenne law of war- prawo wyborcze electoral a. election law- bierne prawo wyborcze eligibility to stand for election, right to be elected- czynne prawo wyborcze voting rights, suffrage, franchise- powszechne prawo wyborcze universal suffrage a. a universal franchise- prawo wyborcze dla kobiet women’s suffrage- prawo zwyczajowe common law, custom- albo w prawo, albo w lewo you can’t have your cake and eat itThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praw|o
-
4 stan|owić
impf Ⅰ vt 1. (tworzyć) to make, to constitute- stanowili dobraną parę they made a perfect couple- mieszkanie stanowiło główną część naszego majątku the flat was our main asset- przestępcy stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego criminals constitute a hazard to public safety- drzewa stanowiły ochronę przed wiatrem the trees provided shelter against the wind2. (rozstrzygać) to decide, to determine- stanowić o swoim losie to decide about one’s future- stanowić prawa to establish laws- prawo stanowi, że… the law says that…Ⅱ vi (być czynnikiem decydującym) to determine- łagodny klimat stanowi o atrakcyjności tego miejsca the pleasant climate makes the place attractive to visitorsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stan|owić
-
5 należeć
należeć [nalɛʒɛʨ̑]I. vi1) ( być własnością)\należeć do kogoś jdm gehören\należeć do organizacji/partii einer Organisation/Partei angehören3) ( brać udział)\należeć do spisku zur Verschwörung gehören\należeć do czyichś kompetencji/zadań zu jds Befugnissen/Aufgaben gehörennależy... man soll [ lub muss]...III. vr1) ( przysługiwać komuś)\należeć się komuś prawa, urlop: jdm zustehen, jdm gebührento mi się należy das steht mir zunależy mu się wielki szacunek ihm gebührt die Hochachtung2) ( stanowić zapłatę)ile się Panu należy? wie viel bin ich Ihnen schuldig?, was bekommen Sie? ( fam) -
6 należ|eć
impf (należysz, należał, należeli) Ⅰ vi 1. (stanowić własność) należeć do kogoś to belong to sb, to be the property of sb- do kogo należy to radio? who does this radio belong to?- dom należy do niego the house belongs to a. is owned by him2. (o ludziach) należeć do kogoś to belong to sb- tych dwoje należy do siebie those two belong to each other a. one another3. (zaliczać się) należeć do czegoś to belong to sth- należeć do organizacji/do partii to belong to a. be a member of an organization/a party- lotnisko to należy do największych na świecie this airport is among a. is one of the largest in the world- firma należy do największych na świecie producentów szkła the company ranks among the biggest glass manufacturers in the world, the company is one of the world’s largest glass manufacturers- należał do najbogatszych ludzi w kraju he was one of the richest people in the country- nie należał do (ludzi) odważnych he wasn’t the brave type- należał do tych, którzy szukają rozgłosu he was one a. the type to seek publicity- wilki należą do drapieżników wolves are predators- należeć do przeszłości to be a thing of the past- to już należy do przeszłości that’s all in the past- wczesne wstawanie nie należy do przyjemności it’s not exactly pleasant to get up early, getting up early is far from pleasant a. is anything but a pleasure- to nie należy do tematu that’s outside the subject, that’s irrelevant a. not relevant to the subject4. (brać udział) należeć do czegoś to be involved in sth- należeć do spisku to be involved in a conspiracy, to be part of a conspiracy- należeć do opozycji to be in the opposition5. (być obowiązkiem) należeć do kogoś to be sb’s responsibility- do mnie należy prowadzenie domu it’s my responsibility to run the household- do reżysera należy ostatnie słowo w sprawie obsady aktorów the director has the final a. last word on casting- decyzja należy do ciebie it’s up a. down to you to decide, it’s your decision- ostateczna decyzja należy do ciebie the final decision rests a. lies with you- wybór należy do ciebie the choice lies with you, it’s up to you (to decide)- to należy do jego obowiązków that’s a. it’s one of his duties a. responsibilities- to nie należy do moich obowiązków it’s not my responsibility a. duty (to do that)- do obywateli należy przestrzeganie prawa citizens have a duty to abide by the law- przyszłość kraju należy do młodych the country’s future belongs to the young a. lies in the hands of the young- ja zrobiłem swoje, reszta należy do was I’ve done my part, the rest is up to youⅡ v imp. (trzeba) one should (coś zrobić do sth)- należy zachować spokój one should stay calm- za swoje błędy należy w życiu płacić your mistakes in life have to be paid for- nie należy się dziwić, że… it’s no wonder a. one shouldn’t be surprised that…- należy pamiętać, że… it should be remembered a. borne in mind that…, one should remember a. bear in mind that…- należy podkreślić a. zaznaczyć, że… it should be stressed a. it is necessary to stress that…- należy przypomnieć, że… it should a. will be recalled that…- należy przypuszczać, że… it is safe to assume that…- należałoby rozważyć wszystkie okoliczności/zakup notebooka it might be well to consider all the circumstances/buying a notebook- należy spodziewać się, że… it should be expected a. one should expect that…- jak należało się spodziewać as was to be expected- należało się tego spodziewać that was (only) to be expected- wiele należy uczynić, żeby… much needs to be done to…- należy uważać, żeby nie uszkodzić rzeźby care should be taken a. must be exercised to avoid damage to the sculpture- należy zauważyć, że… it should be noted a. pointed out that…Ⅲ należeć się (przysługiwać) to be due (komuś to sb)- za sprzątanie należy się 100 zł the cleaning charge is 100 zlotys- należy mi się 20 zł I am owed 20 zlotys- ile się należy? how much a. what do I owe you?- należy mu się szacunek he deserves a. is due respect- należy mu się kara/pochwała/nagroda he deserves punishment/praise/a reward- należała jej się już emerytura she was already entitled to a pension- chyba należy mi się wyjaśnienie I think you owe me an explanation- chyba coś mi się od życia należy? I’m entitled to something too, aren’t I?- to mi się należy I’m entitled to it, I have the right to it■ (tak) jak należy properly, as it should be- napisał wypracowanie jak należy he wrote the essay well a. just as it should be (done)- zachowuj się jak należy behave yourself, behave properly- odpowiedź/wypracowanie jak należy a (very) good answer/essay- jak się należy properly, as it should be- zrobił wszystko, jak się należy he did everything the right way a. as it should be done- niewiele mu się należy pot. he hasn’t got long to go, he’s not long a. he isn’t long for this worldThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > należ|eć
-
7 trzyma|ć
impf Ⅰ vt 1. (przytrzymywać) to hold- trzymać dziecko na rękach to hold a baby in one’s arms- trzymała szklankę w ręku she was holding a glass in her hand- chłopak trzymał dziewczynę za rękę the boy was holding the girl by the hand2. (więzić) to keep, to hold- trzymać kogoś w areszcie to keep sb in custody; Wojsk. to keep sb in detention- trzymali go w niewoli przez dwa tygodnie they held him prisoner for two weeks- trzymać psa na smyczy to lead a dog on a leash- choroba trzymała ją w łóżku przen. her illness kept her in bed3. (pozostawiać) to keep, to hold- trzymał ręce do góry he held his hands up- trzymał ręce w kieszeni he had his hands in his pockets- trzymaj głowę prosto! hold your head up!- trzymać książki na półkach to keep books on the shelves4. (przechowywać) to keep, to store- ryby i mięsa nie można długo trzymać w lodówce fish and meat can’t be kept long in the fridge- trzymać pieniądze w kasie to keep money in the till5. (utrzymywać) to keep- trzymać kogoś na diecie to keep sb on a diet6. (pilnować) trzymać wartę to be on sentry duty- trzymać straż to stand on a. to mount guard- trzymać pieczę to have charge a. custody (nad czymś of sth)7. pot. (hodować) to keep [krowy, kury, gołębie] 8. przest. (zarządzać) trzymać bank Gry to be bank 9 przest. (zatrudniać) to keep [ogrodnika, szofera]- trzymać lokatorów/uczniów to take (in) lodgers/studentsⅡ vi 1. (stanowić zamocowanie) [klej, szew, kotwica] to hold (fast) 2. (nie słabnąć) [mróz, śnieg] to hold Ⅲ trzymać się 1. (chwytać się) to hold on (czegoś to sth) [poręczy, liny, gałęzi] 2. (przytrzymywać się wzajemnie) trzymali się za ręce they were holding each other by the hand 3. (pozostawać) trzymać się razem to keep a. stick together- trzymać się z daleka to keep away (od kogoś from sb)- trzymać się prawej strony to keep to the right4. (zachowywać kondycję) trzymać się prosto to hold oneself straight- mimo siedemdziesiątki dobrze się trzymał although he was 70, he was in good shape- on się wciąż dobrze trzyma he’s still going strong- trzymaj się (ciepło)! take care!5. (panować nad sobą) to bear up, to not give up- mimo zmartwień trzymał się dzielnie despite all his troubles he managed to bear up- nie rozpaczaj, trzymaj się! don’t give up!6. (nie poddawać się) to hold out- załoga twierdzy trzymała się dzielnie przez dwa tygodnie the men in the stronghold held out bravely for two weeks7. (nie rozpadać się) to hold together, to not fall apart- stary zamek trzyma się mocno the old lock is still in one piece8. (o zwierzętach i roślinach) kaczeńce trzymają się podmokłych łąk kingcups usually grow on marshes- kozice trzymają się skalistych zboczy the chamois’ favourite haunts are rocky slopes9 (przestrzegać zasad) to follow, to obey- trzymać się litery prawa to adhere to the letter of the law- trzymać się przepisów to follow the rules10 pot. (trwać) to remain, to keep up- ceny towarów trzymają się bez zmian the prices of the goods have remained the same- w ubiegłym roku zima trzymała się długo last year winter lasted a long time, last year it was a long winter■ trzymać ciepło/wilgoć [materiał, substancja] to retain warmth/moisture- trzymać język za zębami to hold one’s tongue- trzymać kciuki za kogoś to keep one’s fingers crossed for sb- trzymać nerwy na wodzy to hold one’s anger in check- trzymać się przy życiu to stay alive- myśl o dziecku trzymała ją przy życiu the thought of her child kept her going- trzymać kogoś krótko to keep a tight reign on sb- trzymać coś pod kluczem to keep sth under lock and key- trzymać kogoś pod pantoflem to henpeck sb- trzymać się matczynej spódnicy to be tied to one’s mother’s apron strings- trzymać się z dala a. z daleka od kogoś to keep away from sb- trzymać kogoś na dystans to keep sb at arm’s length- trzymać kogoś za słowo to hold sb to his/her word- trzymać się na słowo honoru to hold together, but only just- pieniądze się go/jej nie trzymają he/she never seems to have enough money; he’s/she’s always in the red pot.- żarty się ciebie trzymają you must be joking- trzymać z kimś a. trzymać czyjąś stronę to side with sbThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > trzyma|ć
См. также в других словарях:
stanowić — ndk VIa, stanowićwię, stanowićwisz, stanowićnów, stanowićwił, stanowićwiony 1. «tworzyć coś, składać się na coś, być czymś» Stanowili dobraną parę. Drzewa stanowiły ochronę przed wiatrem. 2. «być czynnikiem decydującym, rozstrzygającym, od… … Słownik języka polskiego
trzymać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, trzymaćam, trzymaća, trzymaćają, trzymaćany {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} mając, ściskać coś w dłoni, ustach, dziobie itp., nie puszczać tego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Trzymać… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
